Ik zag het op Instagram voorbij komen, iemand deelde het met me via WhatsApp en op Twitter zijn er berichten over te vinden (waaronder het account van BBC Radio Tees). De maan samen zou met Venus en Jupiter een smiley vormen op 16 mei 2020.
Ik moet je teleurstellen:
Dit gaat NIET gebeuren op zaterdag 16 mei 2020.
Zeker, ‘de wereld kan wel een lach gebruiken’, maar de maan en deze planeten staan die dag mijlenver van elkaar. Venus schittert ’s avonds in het westen en gaat dan snel onder. Mars, Jupiter en Saturnus komen pas in de tweede helft van de nacht op in het zuidoosten.
Maar kán het?
Ja, de maan kan samen met twee (van de vijf met het blote oog zichtbare) planeten een smiley vormen. Deze hemellichamen bewegen in hetzelfde vlak aan de hemel en soms staan ze toevallig precies goed. Zoals in 2008, toen er een – wel heel lang – gezicht aan de hemel verscheen:
Venus, Jupiter en de wassende maan gezien op 1 december 2008 vanuit Brisbane in Australië. (Tatters via CC BY 2.0)
Voor een nieuwe smiley moeten we lang wachten. Ik kon geen geautomatiseerde smiley face generator vinden, dus heb ik de samenstanden van de maan en twee planeten bekeken. Voor Nederland vond ik geen smiley tot 2040. In dat jaar is er een wat zuinige en scheve lach van Saturnus, Jupiter en de maan op 3 november.
Zelfs een ‘knipoogje’ van een lachende maan (dus een samenstand met één planeet) zit er nog even niet in. Dit jaar staat Venus vlakbij de maan op 19 juni (overdag) en 12 december (niet zichtbaar vanuit Nederland). Gelukkig zijn er genoeg andere mooie samenstanden.
KIJKTIP: op vrijdag 22 mei 2020 staan Venus en Mercurius erg dicht bij elkaar. Kijk rond 21:30u na zonsondergang in het westen net boven de horizon.
Waarom komt het bericht vandaan?
Het nepnieuws is een bericht op physics-astronomy.com. Wellicht gebruikten ze een oud artikel uit een Filipijnse krant over de samenstand van Venus en de maan op 16 mei 2010, aldus deze journalist van Forbes.
Roel van der Heijden 
